درباره محمد میرزا کاشف السلطنه، پدر تولید چای در ایران
آقا محمدخان قاجار قوانلو، معروف به کاشف‌السلطنه و چایکار، در ۱ فروردین ۱۲۴۴ به دنیا آمد و در ۳۱ فروردین ۱۳۰۸ درگذشت. او دیپلمات، نویسنده و اصلاح‌طلب بود که در دوره قاجار و پهلوی زندگی می‌کرد. محمد میرزا، اولین شخصی بود که کشت چای را در ایران معرفی کرد و به همین دلیل به او “پدر چای ایران” معروف است.
زندگینامه پدر چای ایران
آقا محمدخان قاجار قوانلو، یا کاشف السلطنه و چایکار، فرزند اسدالله میرزا در سال ۱۲۸۲ ق (1244 هجری شمسی) در تربت حیدریه به دنیا آمد.
زندگی کاشف السلطنه
محمد میرزا، فرزند ارشد اسدالله میرزا نایب‌الایاله بود و مادرش جهان آرا خانم ملقب به عزیزالسلطنه بود، که نخستین فرزند قهرمان میرزا، پسر عباس میرزا نایب‌السلطنه بود.
اسدالله میرزا بعد از قیام پدرش، سیف الملوک، و دستگیری او، به تهران منتقل شده و در خانه‌ای در ارک زندگی می‌کرد. محمد میرزا به عنوان دانش‌آموز سرخانه شروع به مطالعه ادبیات فارسی و عربی کرد و سپس وارد دارالفنون شده و علوم فرانسوی را فراگرفت.
دوره کار در وزارت امور خارجه
در شانزده سالگی به وزارت امور خارجه پیوست و به عنوان منشی نصرالله خان مشیرالدوله، وزیر خارجه، کار کرد.
سپس به پاریس سفر کرد و در دانشگاه سوربن حقوق تحصیل کرد. پس از گذراندن دوره‌های تحصیلی، به رتبه نایب اولی سفارت ارتقا یافت و پس از ۸ سال تحصیل و مأموریت، به ایران بازگشت.
کاشف السلطنه و صنعت چای در هند
پس از بازگشت از هند به ایران، به عنوان قنسول ایران در هند منصوب شد و با صنعت چای هند آشنا شد. وقت بازگشت به ایران، کشت چای را در استان گیلان که خاک و آب آن برای کشت مساعد بود، به راه انداخت.
از تنکابن تا رضوانشهر، کشت چای گسترش یافت و اولین کارخانه چای با پیشنهاد کاشف السلطنه در مجلس تأسیس شد.
نویسندگی
کاشف السلطنه کتابی به نام «رساله دستورالعمل زراعت چای» نوشت و اصول کشت و تولید چای، روش‌های برداشت، درجه‌بندی و تهیه‌ی چای را به مردم یاد داد.
درگذشت کاشف السلطنه
محمد میرزا در سفر به هندوستان برای تأمین بذر و ماشین آلات چای، در سال ۱۳۰۷ ش در حادثه‌ای در تهران درگذشت و آرامگاهش اکنون به موزه چای تبدیل شده است.
اگر علاقه‌مند هستید، مطلب را می‌توانید ادامه دهید.